به درخواست شهرداری محترم آران بیدگل و با نظارت سازمان محترم میراث فرهنگی جهت بررسی های فرونشست در یک بافت تاریخی در خیابان اصلی از دو روش ژئوفیزیکی استفاده شد.
خیابان مذکور ۸۶۰ متر طول و ۳۴ متر عرض دارد و به دلیل رفت و امد خودرو ها خیابان را به ۵ لاین تقسیم کرده و برداشت داده ها را در ابتدا با روش ژئورادار مورد بررسی قرار دادیم:
- در لاین اول تا انتها توانستیم چند فضای خالی مانند راهرو ، چاه و خانه های ویران شده را شناسایی کنیم
- در لاین دوم و سوم هم این فضای خالی و سازه های وجود داشت.
- اما در لاین چهارم با برداشت های انجام شده متوجه شدیم این لاین در زمان گذشته کوچه بوده و هیچ سازه ای در آن وجود نداشت.
- نتیجه مطالعه لاین پنجم نیز شناسایی و یافتن چندین فضای خالی بزرگ و خانه های قدیمی ویران شده بود که البته بعضی از آن ها هنوز در زیر خاک سالم مانده بودند، که بعدها میتوانست باعث فرونشست و تخریب خیابان شود.
سازه های بزرگ که با روش ژئورادار شناسایی شد را با روش ژئوالکتریک هم مورد بررسی قرار دادیم که به خوبی تغییرات لایه های خاک و فضاهای خالی قابل مشاهده بود.
فرونشست می تواند باعث اختلال عمده در جاده ها و در نتیجه شکستگی، ناهمواری و در بدترین حالت باعث ایجاد فروچاله شود. آگاهی از علل فرونشست بزرگراه ها و همچنین موثرترین راه های پیشگیری از آن ها باید ملاحظات کلیدی مقامات محلی و پیمانکاران باشد.
خراب شدن سطح جاده معمولاً به دلیل حرکت پایه بتنی زیر آن است. تغییرات در خاک و توانایی آن در حمایت از سازه بتنی و آسفالتی جاده ذکر شده می تواند به این معنی باشد که صفحات بتنی فرو نشسته و باعث ایجاد برجستگی، ترک و سایر مشکلات در سطح جاده شده است.
دلایل مختلفی وجود دارد که چرا خاک زیرین ممکن است ناپایدار شود یا حفره ایجاد کند. اگر خاک زیرین جاده خاکی منسجم مانند خاک رس یا لجن باشد، مستعد تورم و چروکیدگی خواهد بود.
انواع خاک ها مقدار زیادی آب را در خود نگه می دارند، به این معنی که در دوره های بارندگی شدید متورم می شوند و بزرگتر می شوند. بر این اساس در هوای گرم و کویری شهر کاشان آب از خاک هدر می رود و منقبض می شود. در این شرایط است که خاک منقبض می تواند باعث فرورفتن صفحات بتنی خیابان شود.
بنابراین، خیابان ها باید به طور مداوم برای هر گونه نشانه ای از فرونشست، به ویژه پس از تغییرات آب و هوایی شدید کنترل شوند. این مسئله اغلب می تواند در جاده های سراسر ایران مشکل ساز باشد، زیرا خاک های رسی بسیاری وجود دارد.
با استفاده از روش های ژئوفیزیکی می توانید خطر فرونشست در مناطق مختلف را بررسی کنید.
ورود آب باران در یک مدت طولانی می تواند باعث مشکلات مشابه شود. باران مواد زیرسازی آسفالت را به مرور شسته و مفاصل و تکیه گاه های پل را ضعیف می کند.
خیابان هایی که دارای حجم زیادی از تردد وسایل نقلیه هستند، تجمع همه این وسایل نقلیه که با سرعت بالا حرکت می کنند می تواند منجر به فرونشست شود، زیرا حرکت مداوم خودروها، وانت ها، کامیون ها و اتوبوس ها می تواند باعث حرکت در خاک زیرین شود.