بررسی گورستان ایلامی شغاب بوشهر توسط شرکت اکتشاف زمین ابزار
ژئوفیزیک در باستان شناسی برای پیدا کردن سازه ها و ساختارهای پنهان زمین بدون تخریب آثار باستانی مورد استفاده قرار میگیرد. اما همیشه چند سوال برای مطالعات و بررسی های ژئوفیزیکی در سایتهای باستان شناسی از طرف ژئوفیزیکدانان مطرح می شود:
- آیا واقعا در این محوطه سازه های باستانی وجود دارد؟
- آیا این ساختارهای باستانی دارای اختلاف خواص با سنگ ها واجسام اطرافشان هستند؟
- آیا پدیده های باستانی به اندازه ای بزرگ و نزدیک به سطح هستند که با روش های ژئوفیزیکی شناسایی شوند؟
- آیا سطح زمین برای استفاده از دستگاه های ژئوفیزیکی مناسب است؟
در برداشت های ژئوفیزیکی همیشه چالش های بزرگی وجود دارد، چالش هایی مثل وجود موانع، وجود لوله ها در زیر زمین، وجود سیم های برق، وجود اشیائی از جنس فلز آهنی ، نوع خاک، ریشه درختان و … .
شناسایی اهداف باستانی همیشه باید با دقت بیشتری نسبت به اکتشافات آبی، معدنی و زمین شناسی انجام شود.
در این بررسی گورستان شغاب ما برای پیدا کردن گورها از یک آنتن ۲۰۰ مگاهرتز برند Gssi با تکنولوژی اختصاصی (HyperStacking) استفاده کردیم.
آشنایی با گورستان شغاب بوشهر
شغاب (بوشهر)، قبرستانی تاریخی واقع در بخش مرکزی شهرستان بندر بوشهر یکی از آثارهای تاریخی و از نقاط دیدنی استان بوشهر در جنوب ایران است.
گورستان شغاب بوشهر در جنوب شهر بوشهر قرار دارد و توسط اداره میراث فرهنگی کشف شده است. در این قبرستان اسکلت اموات در داخل خمره‌های بزرگ و کوچک نخودی رنگ مدفون شده‌اند.
لازم است ذکر شود براساس دین زرتشت، جسدها را در داخل صخره‌های سنگی، خمره و تابوت‌هایی از جنس سنگ و سفال می‌گذاشتند تا طبق اعتقاد آن‌ها، خاک آلوده نگردد.
اشیاء کشف‌شده‌ی دیگر این قبرستان که در خمره‌های بزرگ و کوچک قیراندود قرار گرفته‌اند مشتمل بر تابوت‌های سنگی مکعب شکل است. این گورستان به گورستان ایلامی‌ها معروف است.
هدف از مطالعات گورستان شغاب
این مطالعات به درخواست سازمان محترم میراث فرهنگی استان بوشهر و جناب آقای دکتر مصطفی ده پهلوان ریاست محترم موسسه باستان شناسی و سرپرست هئیت کاوشهای های گورستان تاریخی شغاب توسط آقای مهندس علی ناجی انجام شده است.
هدف از این بررسی ها و مطالعات ژئوفیزیکی پیدا کردن گورهای پنهان در این سایت باستانی است. در مطالعات صورت گرفته در این سایت باستانی کهن از روش جی پی آر یا ژئوراداراستفاده شده است.
جی پی آر یا ژئورادار یکی از پیچیده ترین تکنیک های ژئوفیزیکی در باستان شناسی است. اما در عین حال یکی از ارزشمند ترین ابزارها برای پیدا کردن اشیاء مدفون می باشد، زیرا توانایی ترسیم سازه های پنهان را دارد.
همیشه بهترین نتایج با استفاده از ترکیب داده های چند روش ژئوفیزیکی به دست خواهد آمد، شرکت اکتشاف زمین ابزار تجربه استفاده و ترکیب این داده های ERT و GPR را در چندین پروژه و اکتشاف باستانی دارد.
با تشکر از سازمان محترم میراث فرهنگی استان بوشهر